Xây dựng bãi đỗ xe theo quy hoạch: Cần thêm cơ chế đặc thù

Theo Sở Giao thông - Vận tải Hà Nội, trên địa bàn thành phố hiện có khoảng 6,9 triệu phương tiện giao thông (ô tô, xe máy), chưa kể lượng xe ngoại tỉnh ra, vào thành phố hằng ngày. Tốc độ tăng số lượng ô tô là khoảng 10,2% /năm và xe máy là khoảng 6,7%/năm. Tuy nhiên, hệ thống giao thông tĩnh (bãi, điểm đỗ xe công cộng) mới đáp ứng được 8 - 10% nhu cầu đỗ xe. Tình trạng thiếu điểm đỗ xe hiện phổ biến ở trong khu vực từ đường Vành đai 3 trở vào nội đô. Giám đốc Công ty cổ phần Công nghệ, thương mại và sản xuất Aloprint (quận Hoàng Mai) Nguyễn Hồng Quân chia sẻ: “Tôi rất ngại hẹn đối tác ở khu vực trung tâm thành phố vì rất khó để tìm được chỗ gửi xe ô tô...”. Thực tế, tại nhiều tuyến đường, phố trung tâm, như: Nguyễn Bỉnh Khiêm, Hàng Trống, Quang Trung, Hai Bà Trưng, Lý Thường Kiệt,… một phần lòng đường, vỉa hè đang được sử dụng làm điểm đỗ xe. PGS.TS Lưu Đức Hải, Viện trưởng Viện Nghiên cứu đô thị và phát triển hạ tầng (Tổng hội Xây dựng Việt Nam) cho rằng, tình trạng trên khiến lòng đường bị thu hẹp, ảnh hưởng đến việc lưu thông của phương tiện.

Nhằm đáp ứng nhu cầu đỗ xe của người dân, ngày 5-12-2018, tại kỳ họp thứ 7, HĐND thành phố Hà Nội khóa XV đã thông qua Nghị quyết “Quy hoạch bến xe, bãi đỗ xe, trung tâm tiếp vận và trạm dừng nghỉ trên địa bàn thành phố Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050”. Theo đó, Hà Nội xác định 1.480 vị trí (khoảng 1.200,71ha đất) quy hoạch làm bãi đỗ xe công cộng. Đến nay, việc triển khai xây dựng các bãi đỗ xe theo quy hoạch còn gặp nhiều khó khăn. Về cơ chế đặc thù, Chủ tịch UBND quận Ba Đình - Tạ Nam Chiến cho biết, diện tích đất đỗ xe trên địa bàn quận theo quy hoạch khoảng 16,62ha với 27 vị trí, trong đó có 15 vị trí bố trí bãi đỗ xe ngầm. Tuy nhiên, đến nay mới có 2/27 vị trí là bãi đỗ xe tại phố Phan Kế Bính và phố Nguyễn Công Hoan được đưa vào sử dụng. Tương tự, quận Hoàng Mai có 41,78ha đất được quy hoạch làm bãi đỗ xe với 83 vị trí. Theo Phó Chủ tịch UBND quận Đỗ Thanh Tùng, đến nay mới có 3 điểm đi vào hoạt động, 11 điểm đang thực hiện hoặc triển khai thủ tục đầu tư, 6 điểm đang mời thầu lựa chọn nhà đầu tư, còn lại 63 điểm chưa có nhà đầu tư. Trong khi đó, tại quận Hoàn Kiếm, do thiếu quỹ đất nên trên địa bàn quận chỉ quy hoạch xây dựng bãi đỗ xe ngầm, dự kiến tại Vườn hoa Phùng Hưng, Vườn hoa Bác Cổ, quảng trường trước trụ sở Ngân hàng Nhà nước... Đã có một số nhà đầu tư đăng ký, song đến nay chưa dự án nào được triển khai. Thực tế, các dự án đầu tư bãi đỗ xe đều là “bỏ tiền chẵn, thu tiền lẻ”. Tuy nhiên, với những chính sách như hiện nay, nhiều chuyên gia nhận định khó thu hút nhà đầu tư đủ tiềm lực, tâm huyết dành vốn cho các dự án xây điểm đỗ xe hiện đại… Phó Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội Nguyễn Đức Nghĩa chỉ ra 3 vướng mắc chính. Đó là: Hệ thống văn bản pháp quy liên quan đến đầu tư, xây dựng có nhiều thay đổi, dẫn đến kéo dài thời gian lập, thẩm định, phê duyệt và triển khai các dự án đầu tư; công tác giải phóng mặt bằng phục vụ dự án bãi đỗ xe gặp nhiều khó khăn; kinh phí đầu tư các dự án bãi đỗ xe ngầm và tự động cao tầng rất lớn, dẫn đến kéo dài thời gian thu hồi vốn.

Nhằm tháo gỡ khó khăn, thu hút nhà đầu tư tham gia xây dựng bãi đỗ xe, UBND thành phố đã trình và được HĐND thành phố thông qua một số chính sách, như: Hỗ trợ 100% tiền thuê đất bãi đỗ xe trong 10 năm đầu; hỗ trợ 100% tiền thuế nhập khẩu thiết bị, dây chuyền công nghệ phục vụ trực tiếp cho dự án xây dựng bãi đỗ xe; nhà đầu tư được sử dụng tối đa 30% diện tích sàn xây dựng ngầm của dự án để khai thác thương mại... Sở Giao thông - Vận tải Hà Nội thông tin, thành phố đang nghiên cứu, ban hành một số cơ chế đặc thù, như: Cho phép nhà đầu tư được bán một số chỗ đỗ xe ngầm sau khi đầu tư xong; trong phạm vi bán kính khoảng 500m xung quanh các bãi đỗ xe theo quy hoạch, không cho phép khai thác điểm đỗ xe tạm thời ở lòng đường, vỉa hè...; xây dựng cơ chế riêng về giá trông giữ xe tại các bãi đỗ được xã hội hóa, nhằm tạo điều kiện cho nhà đầu tư sớm hoàn vốn…